Na czym polega kompostowanie? W przyrodzie kompostowaniu poddawane są resztki uschniętych roślin, opadłe z drzew liście czy gałęzie leżące bezpośrednio na ziemi. W ogrodzie skalę tego procesu możemy zwiększyć, tworząc specjalny kompostownik, czyli miejsce, w których gromadzić będziemy resztki organiczne. Kompostowanie przynosi więc różne korzyści - nie tylko pozwala na nieszkodliwe dla środowiska zagospodarowanie odpadów organicznych z ogrodu i kuchni, ale też wytwarza wysokiej jakości nawóz naturalny.
Jak szybko kompostować?
To, jak szybki i efektywny będzie proces kompostowania ma wpływ wiele różnych czynników takich jak np. tlen. Bez niego resztki organiczne zgniją, a pożyteczne baterie tlenowe i dżdżownice nie będą miały warunków zapewniających im przeżycie. Istotne jest więc, aby kompostownik miał otwory, a samą pryzmę odpadów należy co jakiś czas poruszyć, korzystając np. z wideł szerokozębnych.
Rodzaje kompostowników
W ogrodach spotkać można różnego typu kompostowniki. Najprostszym sposobem na stworzenie własnego kompostownika, jest usypianie w ustronnym miejscu naturalnej pryzmy, a więc stosu, na którym składuje się na niej resztki organiczne z ogrodu czy kuchni. Na jej spodzie warto umieścić bezpośrednio na ziemi rozdrobnione gałęzie i suche patyki, dzięki czemu do wnętrza pryzmy dostawać się będzie tlen. Inną kategorię stanowią kompostowniki otwarte (nazywane kompostownikami skrzyniowymi), w przypadku których pryzma kompostowa ograniczona jest po bokach niepełnymi ściankami z otworami, przez które do wnętrza dostaje się tlen. Mogą to być kompostowniki drewniane, kompostowniki z palet drewnianych, kompostowniki betonowe, kompostowniki z płyt ogrodzeniowych, ale też kompostowniki z siatki ogrodzeniowej.
Producenci oferują nam również kompostowniki zamknięte o czterech ścianach i pokrywie, które określane są także kompostowniki termiczne czy termokompostowniki. Przeważnie są to kompostowniki plastikowe z pokrywą lub kompostowniki drewniane z pokrywą. Są one szczelniejsze niż kompostowniki otwarte i najczęściej wykonane są z tworzyw sztucznych lub z drewna. Łatwiej w nich u uzyskanie wyższej temperatury pryzmy, a przez to szybsze przekształcenie odpadów organicznych w kompost.
Ciekawym rozwiązaniem są także kompostowniki obrotowe, a więc kompostowniki bębnowe czy kompostowniki z beczki. Przybierają one formę plastikowej czy metalowej beczki, która ułożona jest na podwyższeniu, np. metalowych nóżkach. Dzięki temu z łatwością można nią przekręcać, napowietrzając i mieszając znajdujące się wewnątrz resztki organiczne.
Ze względu na liczbę komór kompostowniki można podzielić na kompostowniki jednokomorowe, kompostowniki dwukomorowe czy nawet kompostowniki trzykomorowe.
Co można kompostować?
Kompostowanie będzie efektywne, o ile na pryzmę czy do kompostownika będziemy wrzucać odpowiednie odpady organiczne. Wbrew pozorom nie wszystko może być bowiem przekształcone w kompost. Co więc można kompostować? Z odpadów ogrodowych będą to przede wszystkim ścięta trawa, rozdrobnione gałęzie drzew i krzewów, trociny, korę, zgrabione liście (bez liści dębu, orzecha włoskiego, buku i olchy), ale też chwasty z pielenia rabat (część nadziemna bez korzeni i nasion, aby nie odrastały w pryzmie kompostowej), słomę i siano, muł ze zbiorników wodnych, obornik koński, krowi czy kurzy.
Z odpadów kuchennych można do kompostowania wrzucać m.in. rozdrobnione skorupki jaj, obierki i resztki warzyw oraz owoców, wysuszone i wolne od pleśni pieczywo, fusy z kawy i herbaty. Do kompostownika można również dodać organiczne odpadki domowe takie jak niezadrukowany papier (szary), zwiędnięte czy uschnięte bukiety kwiatów, podłoże do kwiatów po przesadzaniu roślin, liście kwiatów doniczkowych, naturalną wełnę, pióra czy włosy, a także popiół z kominka (z palenia drewnem)
Co wrzucać do kompostownika?
Równie ważne jak to, co można wrzucać do kompostownika, jest to, czego nie powinno się do niego dodawać. W internecie pojawia się wiele pytań, np. czy można wrzucać chleb do kompostownika, czy możliwe jest kompostowanie cytrusów, jabłek, mięsa itp. Jaka jest odpowiedź? Do kompostownika nie należy wrzucać odpadów zwierzęcych, a więc mięsa, kości, skór, tłuszczu, ale też nabiału. Nie dość, że mogą być one przynętą dla much i dzikich zwierząt, to jeszcze rozkładają się przez gnicie i mogą być przyczyną nieprzyjemnego zapachu kompostownika.
Co przyspiesza kompostowanie? Co dodać do kompostownika, aby skrócić proces zmiany odpadów organicznych w kompost? Ważnym czynnikiem jest wcześniejsze rozdrobnienie elementów, na przykład gałęzi, dużych roślin zielonych, skorupek jaj, kory drzew. Gdy wrzucamy na pryzmę suchą trawę, siano czy gałęzie, warto je zmoczyć – odpowiednia wilgotność przyspiesza proces rozkładu. Kluczowe jest także dostarczanie do różnych warstw kompostowanych odpadów tlenu. W małych kompostownikach wystarczy raz na jakiś czas (np. co dwa tygodnie) przerzucić pryzmę widłami. W dużych kompostownikach można pomyśleć na etapie budowy o włożeniu między odpadki rury perforowanej, przez której otwory do wnętrza pryzmy dostanie się tlen.
