Nawozy w ogrodzie
czyli
jak prawidłowo nawozić rośliny w ogrodzie

 

Oprócz wody, światła i powietrza do prawidłowego wzrostu rośliny potrzebują związków pokarmowych. Każdego roku z plonami zabieramy z gleby makro i mikroskładniki. Dla zachowania równowagi oraz żyzności gleby należy uzupełnić powstałe w ten sposób niedobory poprzez systematyczne nawożenie. Przed zastosowywaniem nawozów należy ocenić zasobność gleby pod względem zawartości składników pokarmowych. Uzyskane informacje są niezbędne dla prawidłowego zaplanowania nawożenia.

Jak prawidłowo nawozić rośliny?

Zasady nawożenia roślin

Podstawowym sposobem nawożenia roślin w ogrodach powinno być nawożenie organiczne. Najlepszym terminem stosowania nawozów organicznych jest jesień. Nawóz należy rozłożyć kilkucentrymetrową warstwą i wymieszać glebą na głębokość, w której będzie się rozwijać bryła korzeniowa uprawianych roślin. Obornik można przekopać na głębokość ok. 15-20 cm, a na glebach piaszczystych nawet głębiej na ok. 25-30 cm.

Po zastosowaniu nawozów organicznych rośliny są w stanę pobrać w pierwszym roku zaledwie 25-50% wprowadzonych z dawką składników. Dlatego nawożenie roślin warto uzupełnić nawozami mineralnymi. Nawożenie mineralne polega na zasileniu roślin związkami mineralnymi powstałymi w drodze syntezy chemicznej. Ze względy na to, że pobieranie janów przez rośliny jest rozłożone w czasie i nie wszystkie składniki można stosować jednorazowo w pełnej dawce – nawozy mineralne stosujemy przesianie i pogłównie. Przed siewem stosujemy cztery główne składniki pokarmowe azot(N), fosfor (P), potas (K)) i magnes (Mg).

Fosfor i magnez zawsze podajemy w pełnej dawce, natomiast dawkę azotu i potasu należy podzielić na dwie porcję: pierwszą (2/3 dawki) stosujemy przed siewem lub posadzeniem roślin, natomiast drugą (1/3) podajemy pogłównie (po kilku tygodniach od siewu, ale nie później niż 2-3 tygodnie prze  planowanym zbiorem – najczęściej do połowy czerwca). Potas jest pobierany przez rośliny szybko i w dużych ilościach (tzw. luksusowe pobieranie potasu), przez co blokuje przyswajanie innych pierwiastków- przede wszystkim magnezu i wapnia. To zjawisko nazywa się „antagonizmem jonowym”. Aby nie dopuścić do tej sytuacji stosując nawożenie potasem, powinniśmy podzielić dawkę na pół. Pierwszą podajemy przedsienie, ad rugą pogłównie kilka tygodni przed zbiorem warzyw lub owoców.

 

Prawidłowe stosowanie nawozów

Przy stosowaniu nawozów mineralnych należy ściśle przestrzegać wskazań na opakowaniu. Zbyt duża ilość nawozu powoduje zasolenie ziemi, a to przyczynia się do zamierania pożytecznych mikroorganizmów. Z kolei zbyt duże stężenie doprowadzi do uszkodzenia korzeni rośliny. Przez co zaczyna ona marnieć, na liściach pojawiają się plamy i przebarwienia, jest mniej odporna na mróz, a bardziej podatna na choroby i szkodniki. Następnie nadmiar nawozu jest wypłukiwany do wód gruntowych, gdzie jest już poza zasięgiem korzeni, za to zanieczyszcza środowisko. Zwykle dawki nawozów są podane w przedziale od do (na przykład 30-60 g/m²). Niższą stosuje się na glebach piaszczystych, a wyższą na gliniastych oraz z dużą zawartością próchnicy.

Nawozy mineralne należy stosować w dni suche i bezwietrzne, unikając również porannej rosy. W warunkach dużej wilgotności drobne części nawozów (granulek lub pyłów) mogą przykleić się do liści lub łodygi powodując ich uszkodzenie. Większość nawozów wymaga wymieszania z glebą i podlania wodą- nie należy zapominać o tym zabiegu, aby ograniczyć straty składników pokarmowych.

 

 

Nawozy mineralne rozsypujemy zawsze w rękawiczkach.
Granulki rozmieszczamy równomiernie wokół rośliny;
mieszamy je z podłożem i podlewamy

 

 

 

Kiedy nawozić rośliny w ogrodzie

 

Wiosna.Gdy gleba rozmarznie, a wegetacja roślin ruszy, należy rozłożyć kompost (jeśli nie był stosowany jesienią). Teraz też stosuje się nawozy mineralne w postaci sypkiej.

Lato. Rośliny podlewa się lub opryskuje nawozami płynnymi – mineralnymi lub organicznymi, które wcześniej zostały rozcieńczone w wodzie – ale można też zastosować nawozy w postaci sypkiej. Zasilanie należy wykonywać nie później niż w połowie lipca (od tej pory można stosować tylko specjalne nawozy jesienne). W drugiej połowie lata rośliny szykują się już do zimy i nie powinno się pobudzać ich wzrostu. Zbyt późne nawożenie jest groźne zwłaszcza dla krzewów i drzew. Ich pędy mogą nie zdążyć zdrewnieć przed zimą i przemarzną. Nie trzeba zasilać roślin, jeśli wiosną zastosowano nawóz wolno działający.

 

Nawozy azotowe w uprawie roślin wieloletnich
stosujemy nie później niż do połowy lipca

 

Jesień. Jest najlepszym czasem na wapnowanie. Nawozy rozsypuje się równomiernie na powierzchni ogrodu i miesza z ziemią. Teraz można też stosować nawozy organiczne, na przykład kompost czy obornik. Nie wolno ich jednak łączyć z wapnowaniem, bo w wyniku reakcji chemicznych, jakie między nimi zajdą, część minerałów utworzy związki chemiczne nieprzyswajalne dla roślin. Między wapnowaniem a nawożeniem organicznym trzeba zrobić dwu-trzytygodniową przerwę. Jesienią nie warto stosować nawozów wieloskładnikowych, ponieważ część składników zostanie przez zimę wypłukana w głąb ziemi i rośliny nie będą miały z nich pożytku. Wyjątkiem są nawozy jesienne.

 

Nawozy mineralne

Dostarczają roślinom składników odżywczych, ale nie poprawiają jakości gleby, dlatego stosując je, nie należy rezygnować z nawożenia organicznego. W ogrodach przydomowych najlepiej używać nawozów wieloskładnikowych, które zawierają wszystkie potrzebne roślinom makro- i mikroelementy.

• Nawozy uniwersalne. Mają postać sypką lub płynną (te ostatnie stosuje się przede wszystkim latem do dokarmiania roślin). Są przeznaczone do wszystkich gatunków
• Nawozy specjalistyczne. Ich skład został opracowany dla konkretnych grup roślin (na przykład nawozy do traw i innych roślin o ozdobnych liściach zawierają więcej azotu, a do pięknie kwitnących – więcej potasu i fosforu). Można kupić nawozy do azalii i różaneczników, hortensji, róż, magnolii, roślin kwitnących, uprawianych w pojemnikach, żywopłotów, krzewów liściastych, iglaków, borówek, truskawek, winorośli czy trawników. W sprzedaży są też specjalne nawozy do jesiennego stosowania. Zwiększają odporność roślin na mróz i dostarczają minerałów, które zostaną przez nie wykorzystane wiosną. 

 

Wapnowanie

Raz na kilka lat warto sprawdzić odczyn gleby (czyli jej pH), stosując prosty w użyciu chemiczny kwasomierz polowy lub kwasomierz elektroniczny. Większość roślin najlepiej rośnie w ziemi o odczynie obojętnym (pH 6,0-7,0). Wyjątkiem są rośliny wrzosowate (azalie, różaneczniki, kalmie, kiścienie, pierisy, wrzosy), a także hortensje i magnolie, które dobrze rosną w kwaśnej glebie (pH 3,5-5,0). Odczyn gleby zależy od zawartości wapnia – im jest go mniej, tym ziemia jest kwaśniejsza (pH ma niższą wartość). Ponieważ wapń jest pobierany przez rośliny oraz wypłukiwany w głąb gruntu, jego ilość z upływem czasu maleje (najszybciej w glebach piaszczystych) i musi być uzupełniana. Do wapnowania najlepiej stosować kredę albo dolomit, który zawiera magnez (brak tego pierwiastka jest dość częsty w piaszczystych glebach).

 

Przed sadzeniem drzew i krzewów należy stosować nawozy
fosforowe, potasowe i magnezowe.
W tym czasie nie stosujemy nawozów azotowych  

 

Nawozy organiczne,

 

• Kompost. Jest najlepszym nawozem, ponieważ dostarcza roślinom wszystkich potrzebnych minerałów, a także próchnicy, która poprawia strukturę gleby. Dzięki niej ziemia jest pulchna i przewiewna, a jednocześnie łatwo gromadzi wodę. Poza tym kompost zwiększa w glebie ilość pożytecznych mikroorganizmów. Dojrzały kompost można stosować bez obawy, że rośliny zostaną przenawożone. Najlepiej zrobić go samemu ale można też kupić konfekcjonowany w workach.
• Preparaty biohumusowe. Zawierają wermikompost powstający z resztek organicznych przerobionych przez dżdżownice kalifornijskie. Ma on wszystkie potrzebne roślinom składniki pokarmowe, a także enzymy i mikroorganizmy związane z metabolizmem dżdżownic (poprawiają one kondycję gleby). Po rozpuszczeniu nawozu w wodzie (zgodnie z zaleceniami na opakowaniu) podlewa się nim lub opryskuje rośliny.
• Obornik. Sprzedawany jest jako wysuszony i rozdrobniony, pozbawiony nieprzyjemnego zapachu. Zawiera łatwo przyswajalne dla roślin składniki pokarmowe, poprawia też strukturę gleby. Można go stosować w postaci sypkiej lub po rozpuszczeniu w wodzie.